Steeds meer mensen gebruiken sociale media om zich uit te spreken over politieke ontwikkelingen. Veel van hen, zowel voorstanders als tegenstanders, doen dit liever anoniem en maken gebruik van een ‘avatar’. Dit is een digitaal personage dat vaak wordt geassocieerd met online gamers. Het avatar-concept stelt gebruikers in staat zichzelf te transformeren binnen een virtuele wereld waar andere regels gelden en de realiteit tijdelijk wordt vergeten. Een prachtige documentaire op Netflix, "The Remarkable Life of Ibelin", belicht dit onderwerp. Deze film vertelt het verhaal van Mats uit Noorwegen, geboren met een progressieve spierziekte. Als twintiger kan hij alleen nog zijn aangepaste computermuis bedienen. Zijn ouders ervoeren veel verdriet omdat hij geen vrienden leek te hebben, nooit verliefd was geworden of avonturen beleefde. Na zijn overlijden ontdekten ze echter dat Mats een rijk sociaal leven had opgebouwd in "World of Warcraft".

Dit staat in contrast met een groep mensen die zich online identificeert met extreemrechtse ideologieën. Zij gebruiken vaak nep identiteiten om rechtse politieke partijen, zoals de PVV en FVD, te steunen. Deze zogenaamde ‘troll-accounts’ verspreiden strategisch twijfel over wetenschap, geschiedenis en journalistiek, vaak met manipulatieve intenties. Denk bijvoorbeeld aan beweringen over de maanlanding van Thierry Baudet. Twijfel wordt hier gebruikt als wapen, omdat het mensen vatbaar maakt voor misleiding. Deze trollen kiezen meestal zorgvuldig een profiel dat aansluit bij de beoogde doelgroep, om vertrouwen te winnen. Bovendien worden ze door zoekmachines gekoppeld aan progressieve thema’s zoals duurzaamheid, ecologie en sociale rechtvaardigheid. Vaak bewerken ze profielfoto’s om gezichtskenmerken te manipuleren, waardoor geavanceerde gezichtsherkenningssystemen de beelden niet kunnen traceren. De acties van deze trollen zijn zelden willekeurig. Ze maken deel uit van een groter, georganiseerd netwerk dat sociale media overspoelt met nepprofielen en gebruik maakt van algoritmes om desinformatie te verspreiden. Dit netwerk bestaat uit verschillende groeperingen die samenwerken om hun politieke agenda te pushen.

Daarnaast zijn er trollen die zich richten op het verstoren van discussies. Ze lokken reacties uit, verdraaien uitspraken en manipuleren gesprekken in hun voordeel. Dit is een bekende strategie, vaak aangeduid als de ‘kill the messenger’-methode, die ook typerend was voor de fascistische propagandatechnieken van Joseph Goebbels. Een soortgelijke aanpak is te herkennen bij Forum voor Democratie en mediakanalen zoals Ongehoord Nieuws. Deze netwerken lijken geïnspireerd door de strategieën van Steve Bannon, die een belangrijke rol speelde in de Trump-campagne van 2016 en het gebruik van platforms zoals QAnon en Fox News.